Zalążki pierwszych prawdziwych kalendarzy

Około 10 000 lat temu poszczególne osady plemion, klanów i inne skupiska ludzkie zaczęły przekształcać się we wsie oraz miasta. Wraz z tym procesem powstały zręby zorganizowanej administracji biurowej, a każda biurokracja potrzebuje kalendarza.

Starożytne kultury na ogół posiadały dwa kalendarze: religijny i świecki (cywilny). System kalendarzowy kapłanów wyznaczał dni świąteczne, dni ofiar dla bogów, dni uroczystości religijnych itp. Natomiast kalendarz świecki przeznaczony był dla rolnictwa, handlu, zbierania podatków, ćwiczeń wojskowych itd. Z uwagi na specyfikę potrzeb oba te kalendarze miały przede wszystkim postać rejestrów, gdzie pod konkretnymi datami zapisywano konkretne wydarzenia.

Opracowaniem kalendarzy zajmowali się kapłani. To właśnie oni prowadzili systematyczne obserwacje astronomiczne, które pozwoliły wyznaczyć stosunkowo precyzyjne mierniki czasu. Za punkt wyjścia obrali kalendarz księżycowy i tzw. okres lunacji, czyli cykl obiegania Ziemi przez Księżyc (zwykle od pełni do pełni lub od nowiu do nowiu). Ustalili również, że w nocy poza Księżycem widoczne są stałe układy-konstelacje gwiazd (Zodiak), które w zależności od pory roku zmieniają swoje położenie na niebie względem gwiazd tła. Czas przez jaki Słońce obiega pełen krąg Zodiaku określili jako pełny rok. Nie od razu jednak potrafiono sprecyzować wyraźny moment początku roku, czyli „od czego” zacząć liczyć każdy kolejny Nowy Rok. Różnie radzono sobie z tym problemem. W wielu kulturach za początek cyklu rocznego uznawano dzień, gdy Słońce znajdowało się dokładnie nad wybranym punktem (szczytem, obeliskiem, skałą itp.), u innych – kiedy cień w południe był najkrótszy, jeszcze gdzieś indziej – dzień wstąpienia na tron nowego króla itp. Dopiero w późniejszych wiekach bardziej zaawansowane obserwacje i obliczenia astronomiczne pozwoliły kapłanom odkryć „dni przełomu”, tj. letnie przesilenie i zimową równonoc, co stało się sposobem wyznaczania stałego początku roku.

Powyższy artykuł jest objęty licencją Creative Common Attribution & Share Alike. Licencja, której używamy oznacza, że zezwalamy na wykorzystanie w dowolny sposób treści i zdjęć zawartych w utworze – pod warunkiem podania nazwy firmy Lucrum jako autora w postaci klikalnego linku kierującego do https://www.lucrum.pl lub źródła oryginalnego tekstu w postaci klikalnego linku. Wszystkie inne użycia online bez podania klikalnego linku są zabronione.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *